درمان واریس پشت زانو

آیا تا به حال به رگ‌ های برآمده و آبی‌ رنگ پشت زانوی خود توجه کرده‌ اید؟ این‌ها همان واریس هستند که می‌ توانند نه تنها از نظر ظاهری آزار دهنده باشند، بلکه گاهی با درد، سنگینی و احساس خستگی در پاها همراه می‌ شوند. ناحیه پشت زانو به دلیل آناتومی خود و محل تلاقی رگ‌ های عمقی و سطحی، از نقاط شایع برای بروز واریس محسوب می‌ شود. اگر شما هم با این مشکل درگیر و به‌ دنبال درمان واریس پشت زانو هستید، در ادامه با ما همراه باشید.

چرا واریس پشت زانو ایجاد می‌شود؟

قبل از بررسی درمان واریس پشت زانو باید بدانیم چرا اصلا ایجاد می‌ شود. واریس (Varicose Veins) در واقع رگ‌ هایی هستند که به دلیل اختلال در عملکرد دریچه‌ های داخل خود، دچار گشادشدگی، پیچ‌ خوردگی و بزرگ‌ شدگی می‌ شوند. این دریچه‌ ها وظیفه دارند جریان خون را فقط به سمت قلب هدایت کنند. وقتی این دریچه‌ ها ضعیف یا آسیب می‌ بینند، خون به سمت پایین برگشت کرده و در رگ‌ ها جمع می‌ شود؛ این تجمع باعث افزایش فشار و در نهایت تورم و برآمدگی رگ‌ ها می‌ شود.

پشت زانو یکی از محل‌ های مهم برای جریان خون وریدی است. عروق اصلی و فرعی متعددی در این ناحیه از جمله سافن کوچک (Small Saphenous Vein) وجود دارند که به دلایل مختلفی مستعد واریس هستند. دلایل اصلی ایجاد واریس در این ناحیه عبارتند از:

1. ژنتیک و وراثت: داشتن سابقه خانوادگی واریس، قوی‌ ترین عامل خطر است.
2. ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت: مشاغلی که نیاز به بی‌ حرکتی طولانی دارند، باعث می‌ شوند تا دریچه‌ های وریدی تحت فشار بیشتری قرار گیرند.
3. تغییرات هورمونی: بارداری، یائسگی و مصرف داروهای هورمونی می‌ت وانند زمینه‌ ساز واریس باشند.
4. افزایش سن: با بالا رفتن سن، دیواره رگ‌ ها و عملکرد دریچه‌ ها ضعیف‌ تر می‌ شود.
5. اضافه وزن و چاقی: فشار بیشتری را بر سیستم وریدی وارد می‌ کند.

شاید بپرسید، آیا این برآمدگی‌ های پشت زانو خطرناک هستند؟ در اغلب موارد خیر، اما نادیده‌ گرفتن واریس می‌ تواند باعث عوارضی جدی شود.

روش‌ های درمان واریس پشت زانو

خبر خوب این است که در سال‌ های اخیر، روش‌ های درمان واریس پشت زانو بسیار پیشرفته شده و اغلب به صورت کم‌ تهاجمی و سرپایی انجام می‌ شوند. انتخاب بهترین روش درمانی به شدت واریس، نوع رگ‌ های درگیر (سطحی یا عمقی) و تشخیص پزشک متخصص بستگی دارد.

۱. روش‌ های غیرتهاجمی

این روش‌ها معمولاً برای درمان واریس پشت زانو خفیف یا به عنوان مکمل روش‌ های دیگر استفاده می‌ شوند:

• جوراب‌ های واریس (فشاری): استفاده از جوراب‌ های الاستیک با فشار تدریجی، یک درمان خط اول محسوب می‌ شود. این جوراب‌ها به فشرده‌ سازی رگ‌ ها کمک کرده و از تجمع خون جلوگیری می‌ کنند، در نتیجه علائمی مانند درد و تورم کاهش می‌ یابد.
• تغییرات سبک زندگی: شامل کاهش وزن، پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانی‌ مدت، انجام فعالیت‌ های ورزشی سبک مانند پیاده‌ روی و بالا نگه داشتن پاها در هنگام استراحت برای تسهیل بازگشت خون به قلب.

۲. روش‌ های کم‌تهاجمی (استاندارد)

درمان واریس پشت زانو، اغلب حول محور این روش‌ های سرپایی و موثر می‌ چرخند:

اسکلروتراپی (Sclerotherapy)

با تزریق یک ماده شیمیایی خاص (اسکلروزانت) به داخل رگ واریسی انجام می‌ شود. این ماده باعث تحریک دیواره رگ شده و در نهایت موجب بسته شدن و فیبروزه شدن رگ می‌ شود. خون مسیر خود را از طریق رگ‌ های سالم دیگر ادامه می‌ دهد و رگ بسته شده به تدریج جذب بدن می‌ شود. بسیار موثر برای درمان واریس پشت زانو عنکبوتی و واریس‌ های کوچک‌ تر تا متوسط است.
اسکلروتراپی با فوم (Foam Sclerotherapy) نوع پیشرفته‌ تر آن است که برای رگ‌ های بزرگتر هم کارایی دارد.

لیزر درمانی درون وریدی (EVLA یا EVLT)

یکی از مفیدترین روش‌ ها برای درمان واریس پشت زانو بزرگ و نارسایی‌ های وریدی مزمن لیزر واریس است. در این روش، یک فیبر نوری بسیار نازک از طریق یک برش کوچک وارد رگ اصلی واریسی (معمولاً ورید سافن) می‌ شود. انرژی لیزر تولید شده، حرارت کنترل‌ شده‌ای را به دیواره داخلی رگ وارد می‌ کند که منجر به جمع شدن و بسته شدن دائمی رگ می‌ شود. مزیت آن شامل سرپایی بودن، کمترین میزان درد و دوره نقاهت کوتاه است.

فرکانس رادیویی درون وریدی (RFA)

مشابه لیزر، اما به جای لیزر از انرژی امواج رادیویی برای گرم کردن و بستن رگ استفاده می‌ شود. این روش نیز نتایج بسیار موفقی دارد و به دلیل کنترل دقیق‌ تر دما، می‌ تواند آسیب کمتری به بافت‌ های اطراف وارد کند.

۳. روش‌ های جراحی (برای موارد پیشرفته یا خاص)

درمان واریس پشت زانو از طریق جراحی شامل روش‌ های:

فلبکتومی سرپایی (Ambulatory Phlebectomy)

برداشتن رگ‌ های واریسی بزرگ و سطحی از طریق برش‌ های کوچک (در حد میلی‌ متر) روی پوست. این برش‌ ها نیازی به بخیه ندارند و نتایج زیبایی خوبی به دنبال دارند. این روش معمولاً مکمل EVLA یا RFA است.

جراحی استریپینگ (Striping)

در گذشته رایج بود و شامل خارج کردن کامل قسمت بزرگی از ورید سافن اصلی از طریق دو برش در کشاله ران و مچ پا بود. امروزه به دلیل تهاجمی‌ تر بودن و نرخ عود بالاتر، تقریباً توسط روش‌ های کم‌ تهاجمی مانند لیزر و RFA جایگزین شده است و تنها در موارد بسیار خاص استفاده می‌ شود.

عوارض و نشانه‌ های هشدارد هنده واریس پشت زانو

گفتیم که واریس پشت زانو تنها یک مشکل زیبایی نیست؛ بلکه می‌ تواند علائم و عوارضی را به دنبال داشته باشد که کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. آگاهی از این علائم برای تشخیص به‌ موقع و شروع درمان واریس پشت زانو بسیار مهم است.

علائم رایج

• درد و سنگینی: احساس درد مبهم، کوفتگی یا سنگینی در پاها، به ویژه در انتهای روز یا پس از ایستادن طولانی‌مدت.
• تورم: تورم خفیف تا متوسط در مچ پا و ساق پا.
• خارش و سوزش: احساس خارش یا سوزش در ناحیه واریس‌ دار.
• گرفتگی عضلات: به خصوص شب‌ ها و هنگام استراحت.

عوارض احتمالی و جدی

• درماتیت وریدی: تغییرات پوستی مانند خشکی، قرمزی و التهاب در ناحیه درگیر.
• زخم‌ های وریدی (اولسر): در موارد پیشرفته، به دلیل اختلال شدید در گردش خون، زخم‌هایی به سختی درمان‌ شونده، معمولا اطراف مچ پا ایجاد می‌ شوند که نیاز به مراقبت تخصصی دارند.
• لخته شدن خون (ترومبوفلبیت): تشکیل لخته خون در داخل رگ‌ های واریسی که می‌ تواند دردناک باشد و در صورت حرکت لخته، خطرات جدی‌ تری مانند آمبولی ریه را به دنبال داشته باشد.

اگر درد شدید، قرمزی، تورم ناگهانی یا زخم باز را تجربه می‌ کنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

نکات مهم برای پیشگیری و درمان واریس پشت زانو

1. ورزش منظم: فعالیت‌ هایی مانند پیاده‌ روی، شنا و دوچرخه‌ سواری باعث تقویت عضلات ساق پا می‌ شوند. این عضلات به عنوان یک پمپ عضلانی به هل دادن خون به سمت قلب کمک می‌ کنند.
2. کنترل وزن: حفظ وزن مناسب، فشار روی رگ‌ ها را به شدت کاهش می‌ دهد.
3. تغییر وضعیت‌ های طولانی‌ مدت: اگر شغل شما نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی دارد، سعی کنید حداقل هر ۳۰ دقیقه یکبار حرکت کنید یا موقعیت خود را تغییر دهید.
4. بالا نگه داشتن پاها: چندین بار در روز به مدت ۱۵ دقیقه، پاها را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا به تخلیه وریدی کمک شود.
5. مصرف آب کافی و فیبر: مصرف کافی آب و فیبر از یبوست جلوگیری می‌ کند، زیرا زور زدن می‌ تواند فشار شکمی را افزایش داده و جریان خون وریدی را مختل کند.

همیشه به یاد داشته باشید که درمان واریس پشت زانو یک فرایند شخصی‌ سازی شده است و تشخیص نوع درمان مناسب باید توسط یک متخصص عروق یا فلبولوژیست (متخصص بیماری‌های وریدی) انجام شود.

در پایان، اگر با مشکل واریس پشت زانو مواجه هستید، وقت آن رسیده که گامی فعال برای بهبود وضعیت سلامت و زیبایی پاهای خود بردارید. با پیشرفت‌ های اخیر در علم پزشکی، درمان این عارضه دیگر یک فرآیند پیچیده و دردناک نیست. با مراجعه به کلینیک دکتر هادی زاده و درمان واریس پشت زانو، می‌ توانید به راحتی مسیر درمان خود را آغاز کرده، سبکی و راحتی را دوباره به پاهای خود بازگردانید.

سؤالات متداول

1. آیا واریس پشت زانو خود به خود درمان می‌ شود؟
   خیر، واریس یک بیماری مزمن و پیش‌ رونده است که خود به خود درمان نمی‌ شود. در حقیقت، بدون درمان واریس پشت زانو مناسب، ممکن است وضعیت آن بدتر شده و عوارض بیشتری ایجاد کند. با این حال، تغییرات در سبک زندگی و استفاده از جوراب‌ های فشاری می‌توانند علائم آن را کاهش داده و از پیشرفت سریع آن جلوگیری کنند. درمان قطعی معمولاً نیاز به مداخلات پزشکی مانند اسکلروتراپی یا لیزر درمانی دارد تا رگ آسیب‌ دیده بسته شود.
2. آیا درمان‌های کم‌ تهاجمی واریس پشت زانو دردناک هستند؟
   اکثر روش‌ های نوین درمانی مانند EVLA، RFA و اسکلروتراپی با فوم، بسیار کم‌ تهاجمی هستند و معمولاً تحت بی‌ حسی موضعی انجام می‌ شوند، بنابراین شما دردی احساس نخواهید کرد. ممکن است پس از عمل، کمی احساس سنگینی، کبودی یا ناراحتی خفیف در ناحیه تحت درمان داشته باشید که اغلب با داروهای مسکن ساده قابل کنترل است و در عرض چند روز برطرف می‌شود. این روش‌ ها به دلیل سرپایی بودن، بهبودی بسیار سریعی دارند.
3. بهترین روش برای درمان واریس پشت زانو بزرگ و اصلی چیست؟
   برای واریس‌ هایی که به دلیل نارسایی در وریدهای اصلی مانند ورید سافن کوچک در پشت زانو ایجاد شده‌ اند، لیزر درمانی درون وریدی (EVLA) و فرکانس رادیویی (RFA) به عنوان استاندارد طلایی درمان شناخته می‌ شوند. این روش‌ ها، با بستن دائمی رگ آسیب‌ دیده از درون، علت اصلی مشکل را برطرف می‌ کنند. پس از درمان رگ اصلی، اغلب برای از بین بردن شاخه‌ های کوچکتر واریسی باقیمانده، از روش‌ هایی مانند اسکلروتراپی فوم یا فلبکتومی سرپایی به صورت مکمل استفاده می‌ شود تا نتیجه درمانی و زیبایی بهتری حاصل شود.
4. چقدر طول می‌ کشد تا پس از درمان واریس پشت زانو به فعالیت‌ های عادی بازگردم؟
   دوره نقاهت در روش‌ های کم‌ تهاجمی واریس بسیار کوتاه است. در اکثر موارد، بیماران می‌ توانند همان روز پس از عمل، با رعایت توصیه‌ های پزشک (مانند راه رفتن منظم و استفاده از جوراب فشاری)، به فعالیت‌ های سبک روزانه خود بازگردند. معمولاً توصیه می‌ شود که تا چند هفته از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌ های پرفشار اجتناب شود، اما بازگشت کامل به کار و زندگی عادی اغلب در عرض چند روز اتفاق می‌ افتد.

• سوالات متداول بیماران واریس